Search
Close this search box.

3D-techniek moet open ruggetje al in baarmoeder dichten

Open ruggetjes kunnen het beste al in moeders buik worden dichtgemaakt. Onderzoekers van de Erasmus Universiteit, het Leids Universitair Medisch Centrum en de TU Delft werken daarom aan een nieuwe operatietechniek met een minuscule 3D-printer in de baarmoeder.

Bij een open rug – de medische term is spina bifida – zijn de rugwervels niet goed gesloten en ontbreekt plaatselijk de huid. Contact met vruchtwater brengt schade aan de zenuwen toe, met vaak ernstige beperkingen als gevolg. Zo kunnen kinderen in een rolstoel belanden of geen controle hebben over blaas of darmen.

De drie samenwerkende universiteiten willen al in een vroeg stadium de open zenuwen afsluiten met een siliconen kapje, dat meerekt met het groeiende kind. Een naald moet dat kapje in de baarmoeder op maat fabriceren, laagje voor laagje, zoals bij een 3D-printer. Het projectvoorstel kreeg onlangs een subsidie van 50 duizend euro van onderzoeksfinancier STW. Over vijf jaar moet de eerste foetus met een open rug een behandeling krijgen met een 3D-printer, hopen de onderzoekers.

‘Vanaf een week of zestien in de zwangerschap is een dergelijke operatie mogelijk’, zegt de Leidse gynaecoloog Dick Oepkes, gespecialiseerd in operaties in de baarmoeder. ‘Op dat moment is het vruchtwater nog waterig en is de schade aan de zenuwen beperkt. Vanaf week twintig wordt het vruchtwater agressiever voor zenuwen, bijvoorbeeld omdat de baby erin poept.’

‘Sleutelgatoperaties’
Chirurgen sluiten nu soms ook al een open ruggetje tijdens de zwangerschap, maar daarbij krijgt de moeder een keizersnede en wordt de foetus deels uit de baarmoeder gehaald. Het risico op vroeggeboortes en complicaties stijgt hiermee aanzienlijk. Vandaar dat diverse academische ziekenhuizen experimenteren met ‘sleutelgatoperaties’ in de baarmoeder. Zo werken onderzoekers van University College London (UCL) en de Katholieke Universiteit Leuven aan een robothand die in de baarmoeder 3D-beelden kan maken en operaties kan uitvoeren.

Ook met de eigen hand kunnen chirurgen operaties uitvoeren op de vierkante millimeter. In Leiden dotterde Oepkes al eens een hartje van een foetus met het formaat van een olijf. ‘De technieken om op die schaal te opereren zijn beschikbaar. De grote uitdaging wordt om in de baarmoeder een kapje te maken dat de open rug perfect afdicht, zonder het op de zenuwen te plakken. Die moeten enigszins kunnen blijven bewegen.’

Zo min mogelijk dierproeven
Zijn collega’s in Delft putten voor het materiaal inspiratie uit de natuur. ‘Mosselen bijvoorbeeld kunnen onder water aanhechten en loslaten’, zegt John van den Dobbelsteen, biomechanicus bij de TU Delft. ‘Ook in de baarmoeder willen we goed kunnen lijmen in een natte omgeving. Het zal nog veel onderzoek vergen voordat we dit goed onder de knie hebben.’

De onderzoekers hopen zo min mogelijk dierproeven uit te voeren. Oepkes: ‘Een dier is in dit geval weinig representatief; een vacht is nu eenmaal totaal anders dan een huid.’ Liever gebruiken zij een reeds bestaande baarmoedersimulator, waarin chirurgen op ware schaal kunnen oefenen met het aan elkaar lijmen van stukjes donorhuid in een vruchtwater-achtige vloeistof.

Bron: de Volikskrant

Kraamzorg abonnement