Motorische ontwikkeling: invloed van stress tijdens zwangerschap

De motorische ontwikkeling van kinderen wordt negatief beïnvloed door stress van moeders tijdens de zwangerschap. Dit blijkt uit Australisch onderzoek over een periode van maar liefst achttien jaar. Een slechte motorische competentie is gekoppeld aan allerlei mentale en fysieke tekortkomingen. Daarom verdien dit aspect volgens de onderzoekers meer aandacht tijdens de zwangerschap.

Dat stress die aanstaande moeders ervaren tijdens de zwangerschap invloed heeft op het gedrag en de cognitieve ontwikkeling en van kinderen en adolescenten is inmiddels veelvuldig onderzocht. Weinig studies hebben echter gekeken naar de gevolgen voor de motorische ontwikkeling van kinderen. Nu is hier in Australië onderzoek naar gedaan. De studie door onderzoekers van de University of Notre Dame Australia en de Telethon Kids instituut, verschijnt in het tijdschrift Child Development.

Studie omvat 18 levensjaren
Voor dit onderzoek zijn 2900 vooral blanke Australische moeders gevolgd. Bij 18 weken zwangerschap werd ze gevraagd een lijst in te vullen over stressvolle gebeurtenissen die ze tijdens hun zwangerschap meemaakten, zoals financiële problemen, het verlies van een familielid of vriend, echtscheiding, relatieproblemen, problemen met de zwangerschap, verhuizingen en werkproblemen. Bij 34 weken zwanger vulden ze de lijst nogmaals in. De kinderen die uit deze zwangerschappen werden geboren zijn op 10, 14 en 17-jarige leeftijd beoordeeld op hun algemene motorische ontwikkeling en coördinatie met een test die uit tien items bestond.

Onderzoeksresultaten
De kinderen werden in drie groepen gedeeld: een groep van moeders die geen stress hadden ervaren tijdens de zwangerschap, een groep van moeder die minder dan drie stressvolle gebeurtenissen noemde en een groep van moeders die drie of meer stressvolle gebeurtenissen hadden ervaren. Uit het onderzoek blijkt dat kinderen van moeders uit de laatste groep op zowel 10, 14 als 17-jarige leeftijd lager scoorden op motorische ontwikkeling dan die uit de andere twee groepen. Dit kan wijzen op een cumulatief effect van stress op de ontwikkeling van de foetale motoriek.

De grootste verschillen in motorische ontwikkeling waren tussen de kinderen wier moeders geen stress hadden en degenen die meer dan drie stressvolle gebeurtenissen hadden meegemaakt. Ook bleken stressvolle gebeurtenissen die later in de zwangerschap plaatsvonden meer invloed te hebben op de motorische ontwikkeling dan die eerder plaatsvonden. Volgens de onderzoekers kan dit gerelateerd worden aan de ontwikkeling van de cerebellaire cortex, een deel van de hersenen dat zich later in de zwangerschap ontwikkeld en dat veel motorische resultaten controleert.

Verbeterbaar
Slechte motorische ontwikkeling is gekoppeld is aan allerlei korter- en langerlopende mentale en fysieke tekortkomingen. Deze kinderen kunnen moeite hebben met dagelijkse activiteiten die te maken hebben met de fijne en de grove motoriek, zoals schrijven, gooien en rennen. Dit zijn overigens wel zaken die met gerichte ondersteuning kunnen worden verbeterd.

Adviezen
Beth Hands, hoogleraar bewegingswetenschappen aan de Universiteit van Notre Dame Australia, co-auteur van deze studie benadrukt hoe belangrijk programma’s zijn die zijn gericht op het onderkennen en reduceren van stress gedurende de zwangerschap. Volgens Tegan Grace, een Ph. D. kandidaat aan de Universiteit van Notre Dame Australia, de andere coauteur, wordt er al volop op postnatale depressive gescreend, maar zou het nog beter zijn als vrouwen standaard worden gescreend op stress tijdens de zwangerschap.

Lees meer

Bron: vakblad Vroeg